Komputer osobisty (ang. personal computer) – mikrokomputer przeznaczony przede wszystkim do użytku osobistego w domu i biurze. Jest to desktop albonotebook. Służy głównie do uruchamiania oprogramowania biurowego, dostępu do zasobów Internetu, prezentacji treści multimedialnych (tekst, obrazy, dźwięki, filmy i inne), jak i gier.
W Polsce zdecydowana większość komputerów osobistych to konstrukcje różnych producentów (lub składane samodzielnie przez użytkowników) oparte na procesorze x86 i systemie operacyjnym z serii Microsoft Windows lub Linux. Z powodów historycznych nazywane są pecetami ze względu na zgodność z IBM-PC. Poza tym są jeszcze komputery Mac firmy Apple oraz maszyny SPARCfirm Sun Microsystems i Fujitsu.
Podstawowe komponenty komputera osobistego:
1) Monitor
2) płyta główna
3) procesor (CPU)
4) pamięć operacyjna (RAM)
5) karta rozszerzenia
6) zasilacz
7) napęd optyczny (CD, DVD itp.)
8) dysk twardy (HDD)
9) mysz
10) klawiatura
1) Monitor
2) płyta główna
3) procesor (CPU)
4) pamięć operacyjna (RAM)
5) karta rozszerzenia
6) zasilacz
7) napęd optyczny (CD, DVD itp.)
8) dysk twardy (HDD)
9) mysz
10) klawiatura
Obecnie używane monitory to ekrany komputerowe, obsługiwane przez komputer zwykle za pośrednictwem karty graficznej.
Od około 2005 roku rynek zdominowały monitory LCD. W najtańszych modelach sygnał jest nadal przesyłany analogowo przez złącze D-Sub. Bardziej bogato wyposażone modele posiadają gniazda cyfrowe, takie jak DVI, HDMI, DisplayPort, pozwalające uzyskać znacznie lepszą jakość obrazu i wyższe rozdzielczości.
Płyta główna (ang. motherboard, mainboard) – obwód drukowany urządzenia elektronicznego, na którym montuje się najważniejsze elementy, umożliwiając komunikację wszystkim pozostałym komponentom i modułom.
W komputerze na płycie głównej znajdują się: procesor/y, pamięć operacyjna lub gniazda do zainstalowania tych urządzeń oraz gniazda do zainstalowania dodatkowych płyt zwanych kartami rozszerzającymi (np. PCI), oraz gniazda do urządzeń urządzeń składujących (dyski twarde, napędy optyczne itp.), złącze klawiatury i zasilacza. W niektórych konstrukcjach także gniazda do innych urządzeń zewnętrznych do których sprzęt znajduje się na płycie głównej (port szeregowy, port równoległy, USB).
Koncepcję zbudowania komputera osobistego wyposażonego tylko w minimum potrzebnych urządzeń zmontowanych na jednej płycie drukowanej oraz gniazd, do których podłącza się dodatkowe urządzenia zapoczątkowała firma IBM wprowadzając komputer osobisty, zwany też PC.
Procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane są zwykle jako układy scalone zamknięte w hermetycznej obudowie, często posiadającej złocone wyprowadzenia (stosowane ze względu na odporność na utlenianie). Ich sercem jest monokryształ krzemu, na który naniesiono techniką fotolitografii szereg warstw półprzewodnikowych, tworzących, w zależności od zastosowania, sieć od kilku tysięcy do kilkuset milionów tranzystorów. Połączenia wykonane są z metalu (aluminium, miedź).
Jedną z podstawowych cech procesora jest długość (liczba bitów) słowa, na którym wykonywane są podstawowe operacje obliczeniowe. Jeśli słowo ma 64 bity, mówimy, że procesor jest 64-bitowy.
Innym ważnym parametrem określającym procesor jest szybkość, z jaką wykonuje on rozkazy. Przy danej architekturze procesora, szybkość ta w znacznym stopniu zależy od czasu trwania pojedynczego taktu.
Pamięć operacyjna (ang. internal memory, primary storage) – pamięć adresowana i dostępna bezpośrednio przez procesor, a nie przez urządzenia wejścia-wyjścia procesora. W pamięci tej mogą być umieszczane rozkazy (kody operacji) procesora (program) dostępny bezpośrednio przez procesor i stąd nazwa pamięć operacyjna. W Polsce często pamięć ta jest utożsamiana z pamięcią RAM, choć jest to zawężenie pojęcia, pamięcią operacyjną jest też pamięć nieulotna (ROM, EPROM i inne jej odmiany) dostępna bezpośrednio przez procesor. Obecnie pamięci operacyjne są wyłącznie pamięciami elektronicznymi, dawniej używano pamięci ferrytowych.
W obecnych komputerach głównym rodzajem pamięci operacyjnej jest pamięć RAM, wykonana jako układy elektroniczne, wykorzystywana przez komputer do przechowywania programu i danych podczas jego pracy.
Istotą konstrukcji kart rozszerzeń są dwa interfejsy:
- Z jednej strony mamy połączenie z magistralą komunikacyjną w postaci złącza typu slot, które nadaje karcie jej specyficzny wygląd. Najczęściej występujące złącza magistrali komunikacyjnej to PCI Express, PCI, PCI-X (serwery), MiniPCI (komputery mobilne), oraz starsze - coraz rzadziej już spotykane AGP, AGR, VESA Local Bus, AMR, MCA, ISA, EISA.
- Po drugiej stronie występują złącza służące do podłączania urządzeń peryferyjnych(zewnętrzne) oraz komponentowych (wewnętrzne). Są one specyficzne dla danego typu karty. Poniżej wymieniono najczęściej spotykane karty rozszerzeń wraz z portami jakie w nich występują (poniższa lista nie jest kompletna):
- karta graficzna - gniazda D-Sub, DVI, HDMI, DisplayPort, P&D, DFP, S-Video
- karta dźwiękowa (karta muzyczna) - gniazda mini Jack stereo 3,5mm, RCA (CINCH) S/PDIF, Toslink (optyczne), D-Sub DA-15
- karta sieciowa - gniazda RJ-45, BNC
- karta sieciowa bezprzewodowa (WiFi) - gniazda RP-SMA
- karta telewizyjna - gniazda antenowe koncentryczne, RCA (CINCH)
- modem - gniazda RJ-12
- kontrolery pamięci masowych (np. SCSI, Serial ATA, IDE) - gniazda ATA, Serial ATA
- kontrolery portów (np. USB, FireWire, LPT, Centronics, COM) - gniazda USB, FireWire, D-Sub
Zasilacz komputera − urządzenie, które służy do przetwarzania napięcia przemiennegodostarczanego z sieci energetycznej (100-127V w Ameryce Północnej, części Ameryki Południowej, Japonii i Tajwanie, 220-240V w pozostałej części świata) na niskie napięcia stałe, niezbędne do pracy pozostałych komponentów komputera. Niektóre zasilacze posiadają przełącznik zmieniający napięcie wejściowe pomiędzy 230V i 115V, inne automatycznie dopasowują się do dowolnego napięcia z tego zakresu.
Najczęściej spotykane zasilacze komputerowe są dostosowane do standardu ATX. Włączanie i wyłączenie zasilacza jest sterowane przez płytę główną, co daje obsługę takich funkcji jak tryb czuwania. Najnowsza wersja standardu ATX dla zasilaczy to 2.31 (z połowy roku 2008).
Warto zwrócić uwagę, że niektórzy producenci, stosują zasilacze z gniazdami typowymi dla ATX, ale o innych napięciach i zmienionej kolejności pinów (zasilacze niektórych stacji roboczych i serwerów). Łączenie takich zasilaczy z płytami ATX może prowadzić do uszkodzenia płyty bądź zasilacza.
Napęd optyczny (ang. Optical Disc Drive - ODD) – jest to urządzenie, które za pomocą wiązkilasera odczytuje lub zapisuje, dane na tzw. nośnikach optycznych.
Do najpopularniejszych napędów optycznych zalicza się (chronologicznie):
- CD-ROM - napęd czytający płyty CD w formatach CD-R, CD-ROM, CD-RW, CD-DA, CD-Extra, CD-TEXT, Photo-CD, Video-CD, Multisession CD
- nagrywarka CD - napęd czytający oraz zapisujący płyty CD w wyżej wymienionych formatach
- DVD-ROM - napęd czytający płyty CD (patrz CD-ROM) oraz DVD w formatach DVD±R, DVD±RW, DVD±R DL, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-Video
- combo CD/DVD - napęd będący hybrydą nagrywarki CD oraz DVD-ROM
- nagrywarka DVD - napęd czytający oraz nagrywający płyty CD oraz DVD w formatach DVD±R, DVD±RW, DVD±R DL, DVD-ROM, DVD-RAM, DVD-Video
- combo Blu-Ray - napęd będący hybrydą nagrywarki DVD oraz czytający płyty Blu-Ray w formatach BD-ROM, BD-R, BD-RE
- nagrywarka Blu-Ray napęd czytający oraz nagrywający płyty CD, DVD oraz Blu-Ray
We wszystkich powyższych napędach, podstawowym formatem nośnika są płyty o średnicy 12cm (występują też pochodne o średnicy 8cm oraz nośniki w kształcie kart kredytowych). Prędkość napędów optycznych podaje się w wielokrotnościach podstawowej prędkości 1x, która odpowiada przepustowości 150 kB/s (napędy CD), 1350 kB/s (napędy DVD) lub 4500 kB/s (napędy Blu-Ray). Np. maksymalny transfer CD-ROM-u o prędkości 8x wynosi 1,2 MB/s. Stały, niezależnie od rodzaju technologii nośnika, jest czas potrzebny na odczyt (zapis) całkowicie zapełnionego nośnika odpowiadający mnożnikowi, np. dla mnożnika 4x jest to ok. 22 minut (dla strategii ze stałą prędkością liniową).
Do napędów optycznych można zaliczyć też mniej znane napędy magnetooptyczne.
Napęd optyczny może znajdować się we wnętrzu komputera. Jest wówczas podłączony za pomocą interfejsu ATA, SATA lub SCSI. Może też stanowić odrębne, zewnętrzne urządzenie, podłączane do komputera za pomocą złącza USB, FireWire, SCSI, eSATA lub do sieci komputerowej poprzez złącze LAN.
| Prędkość | zapisu/odczytu pełnego nośnika | ||||||
| kB/s | MB/s | kB/s | MB/s | kB/s | MB/s | ||
| 1x | 150 | 0,15 | 1350 | 1,32 | 4500 | 4,3 | |
| 2x | 300 | 0,29 | 2700 | 2,64 | 9000 | 8,6 | |
| 4x | 600 | 0,59 | 5400 | 5,27 | 18000 | 17,2 | |
| 8x | 1200 | 1,17 | 10800 | 10,55 | 36000 | 34,4 | |
| 12x | 1800 | 1,76 | 16200 | 15,82 | 54000 | 51,6 | |
| 16x | 2400 | 2,34 | 21600 | 21,09 | 72000 | 68,8 | |
| 24x* | 3600 | 3,52 | 32400 | 31,64 | 108000 | 103,2 | |
| 40x* | 6000 | 5,86 | 54000 | 52,73 | 180000 | 172,0 | |
| 42x* | 6300 | 6,15 | 56700 | 55,37 | |||
| 48x* | 7200 | 7,03 | 64800 | 63,28 | |||
| 52x* | 7800 | 7,62 | 70200 | 68,55 | |||
Dysk twardy, napęd dysku twardego (ang. hard disk drive) – rodzaj pamięci masowej, wykorzystujący nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" wynika z zastosowania twardego materiału jako podłoża dla właściwego nośnika, w odróżnieniu oddyskietek (ang. floppy disk, czyli miękki dysk), w których nośnik magnetyczny naniesiono na podłoże elastyczne.
Pierwowzorem twardego dysku jest pamięć bębnowa. Pierwsze dyski twarde takie, jak dzisiaj znamy, wyprodukowała w 1980 roku firma Seagate – był przeznaczony do mikrokomputerów, miał pojemność 5 MB, czyli 5 razy więcej niż ówczesna, dwustronna dyskietka 8-calowa.
Pojemność dysków wynosi od 5 MB (przez 10MB, 20MB i 40MB – dyski MFM w komputerach klasy XT 808x i 286) do 3 TB[1] (w laptopach 20-1000 GB). Opracowano również miniaturowe dyski twarde typu Microdrive, o pojemnościach od kilkuset MB do kilku GB, przeznaczone dlacyfrowych aparatów fotograficznych i innych urządzeń przenośnych.
Dla dysków twardych najważniejsze są następujące parametry: pojemność, szybkość transmisji danych, czas dostępu do danych, prędkość obrotowa dysków magnetycznych (obr/min.) oraz średni czas bezawaryjnej pracy (MTBF).
Kilka dysków twardych można łączyć w macierz dyskową, dzięki czemu można zwiększyć niezawodność przechowywania danych, dostępną przestrzeń na dane, zwiększyć szybkość odczytu/zapisu.
Mysz (z ang. mouse) – urządzenie wskazujące używane podczas pracy z interfejsem graficznym systemu komputerowego.
Mysz umożliwia poruszanie kursorem po ekranie monitora poprzez przesuwanie jej po powierzchni płaskiej. Mysz odczytuje zmianę swojego położenia względem podłoża i wysyła ją w formie danych cyfrowych do komputera, który dokonuje odpowiedniej zmiany położenia kursora na ekranie. Najczęściej wyposażona jest w dwa przyciski i kółko do przewijania ekranu, które może również pełnić rolę trzeciego przycisku.
Klawiatura komputerowa – uporządkowany zestaw klawiszy służący do ręcznego sterowania urządzeniem lub ręcznego wprowadzania danych. W zależności od spełnianej funkcji klawiatura zawiera różnego rodzaju klawisze – alfabetyczne, cyfrowe, znaków specjalnych, funkcji specjalnych, o znaczeniu definiowanym przez użytkownika.
Klawiatury występują w najróżniejszych urządzeniach domowych – maszynach do pisania, klawiszowych instrumentach muzycznych, kalkulatorach, telefonach, tokenach; w szczególności jest to jeden z podzespołów wejściowych komputera. Aktualnie używane modele klawiatur komputerowych mają około 100 klawiszy. Coraz częściej w klawiatury komputerowe wbudowuje się dodatkowe elementy sterujące (gładzik, dodatkowe przyciski, pokrętła, suwaki i in.), kontrolne (diody świecące) i inne (np. czytnik kart pamięci, porty USB, gniazda do zestawu słuchawkowego) – najczęściej do obsługi multimediów.
Kontroler gier – urządzenie wejściowe używane do kontrolowania gier komputerowych i wideo. Kontroler zwykle podłączany jest dokonsoli gier wideo lub do komputera osobistego. Kontrolerami mogą być klawiatura, mysz komputerowa, gamepad, dżojstik, paddle oraz każde inne urządzenie przeznaczone do kontrolowania gry. Urządzenia specjalnego przeznaczenia, jak kierownica dla gier rajdowych czypistolet świetlny dla strzelanek również zostaną pokrótce opisane. Niektóre urządzenia, jak klawiatura i mysz komputerowa, mogą być głównymi urządzeniami wejściowymi na danej platformie i ich funkcje nie muszą być ograniczone jedynie do kontrolowania gier.
Skaner – urządzenie służące do przebiegowego odczytywania: obrazu, kodu paskowego lub magnetycznego, fal radiowych itp. do formy elektronicznej (najczęściej cyfrowej). Skaner przeszukuje kolejne pasma informacji odczytując je lub rejestrując. Nie jest to więc zwykły czytnik, a czytnik krokowy (np. skaner obrazu nie rejestruje całego obrazu w jednej chwili jak aparat fotograficzny, a zamiast tego rejestruje kolejne linie obrazu - dlatego głowica czytająca skanera przesuwa się lub skanowane medium pod nią). Nazwa skanera jako czytnika przebiegowego, często przenoszona jest na czytniki nieprzebiegowe (np. elektroniczne).
Kontroler gier – urządzenie wejściowe używane do kontrolowania gier komputerowych i wideo. Kontroler zwykle podłączany jest dokonsoli gier wideo lub do komputera osobistego. Kontrolerami mogą być klawiatura, mysz komputerowa, gamepad, dżojstik, paddle oraz każde inne urządzenie przeznaczone do kontrolowania gry. Urządzenia specjalnego przeznaczenia, jak kierownica dla gier rajdowych czypistolet świetlny dla strzelanek również zostaną pokrótce opisane. Niektóre urządzenia, jak klawiatura i mysz komputerowa, mogą być głównymi urządzeniami wejściowymi na danej platformie i ich funkcje nie muszą być ograniczone jedynie do kontrolowania gier.
Kontrolery gier używane są głównie do wpływania na ruch i czynności w grze komputerowej lub grze wideo. To, czym gracz kieruje za pomocą kontrolera, zależy od gry, lecz zazwyczaj bohater gry jest określony. Gamepad, najpopularniejszy obecnie kontroler gier, może zawierać kilka do kilkunastu przycisków oraz krzyżak. Pozwala to na kontrolowanie poczynań w grze w trzech wymiarach oraz na wykonywanie różnych czynności za pomocą przycisków. Z powodu łatwości użycia i precyzji, gamepady aktualnie dostępne są nie tylko jako kontrolery gier na konsolach, lecz również na komputerach osobistych.
Skaner – urządzenie służące do przebiegowego odczytywania: obrazu, kodu paskowego lub magnetycznego, fal radiowych itp. do formy elektronicznej (najczęściej cyfrowej). Skaner przeszukuje kolejne pasma informacji odczytując je lub rejestrując. Nie jest to więc zwykły czytnik, a czytnik krokowy (np. skaner obrazu nie rejestruje całego obrazu w jednej chwili jak aparat fotograficzny, a zamiast tego rejestruje kolejne linie obrazu - dlatego głowica czytająca skanera przesuwa się lub skanowane medium pod nią). Nazwa skanera jako czytnika przebiegowego, często przenoszona jest na czytniki nieprzebiegowe (np. elektroniczne).
Tablet (rzad. digitizer) – urządzenie wskazujące służące przede wszystkim do rysowania elementów graficznych na komputerze, choć z powodzeniem może działać w zastępstwiemyszy komputerowej.
Drukarka – urządzenie współpracujące z komputerem, służące do przenoszenia danego tekstu, obrazu na różne nośniki druku (papier, folia, płótno itp). Niektóre drukarki potrafią również pracować bez komputera, np. drukować zdjęcia wykonane cyfrowym aparatem fotograficznym (po podłączeniu go do drukarki lub po włożeniu karty pamięci z zapisanymi zdjęciami do wbudowanego w drukarkę slotu).
Mianem drukarki określa się też sterownik w systemie operacyjnym, natomiast samo urządzenie określane jest jako urządzenie drukujące.
Ploter (ang. plotter) – komputerowe urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp. Ploterów używają głównie graficy komputerowi, poligrafowie i architekci.
Wyróżnia się następujące rodzaje ploterów:
- ze względu na prowadzenie papieru
- ze względu na zastosowanie
Ćwiczenia
1. Jakie podstawowe elementy umieszcza się na płycie głównej?
Na płycie głównej zamontowane są mikroprocesor,pamięć wewnętrzne układy sterujące.Do płyty głównej przyłącza się inne urządzenia, takie jak dysk twardy, napęd optyczny czy karty rozszerzające.
2. Jakie znasz jednostki pojemności pamięci? Czy potrafisz je wymienić w kolejności rosnącej?
| bity - podstawa 1024 | ||
| kilo-bity | [kb] | 0.0078125 |
| mega-bity | [mb] | 0.000007629 |
| giga-bity | [gb] | 7.450580597×10-9 |
| tera-bity | [tb] | 7.275957614×10-12 |
| peta-bity | [pb] | 7.105427358×10-15 |
| bajty - podstawa 1024 | ||
| kilo-bajty | [KB] | 0.000976563 |
| mega-bajty | [MB] | 9.536743164×10-7 |
| giga-bajty | [GB] | 9.313225746×10-10 |
| tera-bajty | [TB] | 9.094947018×10-13 |
| peta-bajty | [PB] | 8.881784197×10-16 |
| bity - podstawa 1000 | ||
| kilo-bity | [kb] | 0.008 |
| mega-bity | [mb] | 0.000008 |
| giga-bity | [gb] | 8×10-9 |
| tera-bity | [tb] | 8×10-12 |
| peta-bity | [pb] | 8×10-15 |
| bajty - podstawa 1000 | ||
| kilo-bajty | [KB] | 0.001 |
| mega-bajty | [MB] | 0.000001 |
| giga-bajty | [GB] | 1×10-9 |
| tera-bajty | [TB] | 1×10-12 |
| peta-bajty | [PB] | 1×10-15 |
3. Co oznaczają skróty RAM i ROM? Podaj tłumaczenie z języka angielskiego.
Pamięć RAM RAM (ang. Random Access Memory – pamięć o dostępie swobodnym) – podstawowy rodzaj pamięci cyfrowej.
Pamięć ROM ROM (ang. Read-Only Memory - pamięć tylko do odczytu) - rodzaj pamięci urządzenia elektronicznego, w szczególności komputera.
4. Jakiego rodzaju pamieci uzyjesz, by przynies do szkoly plik z wypracowaniem, a jakieo w przypadku filmu z ekranizacją lektury?
W przypadku wypracowania użyje pamieci USB, a film przyniosę na płycie DVD.
5. Jakie porty ma Twój macintosh?
6. Co oznaczają w języku angielskim słowa; soft, hard, ware?
SOFT- miękki,
HARD- ciężko/ciężki,
WARE- towar.
7. Jakie urządzenia wykorzystasz, chcąc;
-wysłać plik z telefonu komórkowego to komputera (bluetooth)
-skierować wskaźnik na ekranie (mysz, gładzik)
-przenieść obrazki z kartki papieru do komputera (skaner)
-odczytać generowany obraz przez kartę papieru do pamięci komputera (podgląd)
-przenieść zdjęcie z aparatu na papier (drukarka)
-przekazać plik do innego komputera (pamięć USB, płyta CD, bluetooth)
8. Jak długo potrwa transmisja pliku o wielkości 100kb przez modem z prędkością 56kb/s?
56kb/s=7kB/s ; 1 bajt=8 bitów
100kB:(7kB/s)=14s (około)
9. Parametry jakich elementów zestawu komputerowego Twoim zdaniem będą najbardziej istotne dla;
-kompozytora (karta dźwiękowa)
-poety (program do pisania iWork)
-grafika (karta graficzna)
-matematyka (program obliczeniowy iWork)
-gracza (karta graficzna)
10. Do jakich prac można wykorzystać iPad?
Do pracy na lekcji, podczas apelu szkolnego oraz przy odrabianiu lekcji.
Macie link do wszystkich prac domowych > http://twineer.com/18F5
OdpowiedzUsuń:D